Het gas zwavelhexafluoride (SF6, een zogeheten F-gas) wordt gebruikt om schakelstations in het elektriciteitsnetwerk te isoleren (denk aan het elektriciteitshuisje om de hoek). Ook wordt het gebruikt in windturbines, halfgeleiderindustrie, elektronenmicroscopen en dubbel glas van voor 2014. Er is onrust over de milieu- en gezondheidseffecten van SF6 in windturbines.

Het gebruik van SF6 in windturbines is substantieel kleiner ten opzichte van andere toepassingen. De grootste bron van SF6 is namelijk dubbel glas dat als afval wordt verwerkt. Daarna zijn hoogspanningsschakelaars, waar SF6 als isolator wordt gebruikt, de belangrijkste bron.

SF6 wordt in het binnenste van windturbines gebruikt, om het risico op kortsluiting te verkleinen. De kans dat het gas vrijkomt is klein. Als het toch gebeurt, gaat het vaak som kleine hoeveelheden. Een lekkage van SF6 kan ontstaan bij machinaal falen, slijtage, onderhoud of het afbreken van de windturbines. Bij het afbreken van windturbines wordt het gas meestal afgevangen en gebruikt in andere apparaten, zodat dit gas niet vrijkomt.

Milieu- en gezondheidseffecten van SF6

Een kilogram SF6 draagt veel sterker bij aan klimaatverandering dan een kilogram CO2. De totale uitstoot van SF6 is echter zo laag dat het slechts een kleine bijdrage levert aan de totale uitstoot van broeikasgassen. Daarbij is het gebruik van SF6 in windturbines klein. Volgens NWEA gaat het jaarlijks voor heel Europa om 150 kilogram SF6. Dat komt overeen met 0,002% van de totale Nederlandse bijdrage aan broeikasgasemissies.

SF6 is een weinig giftige stof voor mens en dier. Er zijn testen uitgevoerd waarbij SF6 als echocontrastmiddel werd geïnjecteerd in proefpersonen. Hierbij werd de stof binnen elf minuten voor 90% onveranderd weer uitgeademd zonder dat bijwerkingen optraden. Ook in de uitgevoerde toxiciteitsexperimenten in proefdieren (inhalatiestudies in ratten) veroorzaakte de stof geen toxische effecten (geen-effect-niveau in 90-dagenstudie 120,87 gram/m3). Uit de medische veiligheidsbladen blijkt wel dat het aanraken van (verdampende) vloeistof brandwonden kan veroorzaken die vergelijkbaar zijn met die van bevriezing. Wanneer sprake is van een heel hoge concentraties SF6 in de lucht kan dit leiden tot verstikking door zuurstofgebrek.

De aanpak van SF6

Op 20 november 2019 is door coalitiepartijen een motie ingediend, met het verzoek aan de regering om onderzoek te doen naar het gebruik van SF6 in windturbines en de emissies die daarbij vrijkomen.

De EU Europese unie (Europese unie) wil dat de uitstoot van fluorgassen in 2030 met twee derde is verminderd ten opzichte van 2010. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar alternatieven voor SF6.

Voor de windturbines verschillende alternatieven ter vervanging van SF6, zoals het gebruiken van een vacuüm of alternatieve isoleergassen die niet schadelijk zijn. Deze alternatieven worden al enkele jaren toegepast bij windturbines. Voor plekken waar veel stroom tegelijk samenkomt, zoals het transformatorstation op zee, is nog onderzoek nodig naar alternatieven voor SF6.