Laatste wijziging op 15/08/2024

Bij de productie van drugs komt veel afval vrij. Per kilo geproduceerd eindproduct (amfetamine (speed), MDMA (ecstasy) en methamfetamine (crystal meth)) komen tientallen liters/kilo’s van voornamelijk vloeibaar chemisch afval vrij, dat maar gedeeltelijk wordt aangetroffen en opgeruimd. Dat afval wordt steeds vaker gedumpt in de natuur en woonwijken en kan ook in mest of digestaat belanden. Er kunnen soms jaren verstrijken tussen ontdekking van de verontreiniging en sanering van de bodem. Chemische stoffen uit drugsafval kunnen daarom in de bodem en het grondwater terecht komen. Daarnaast wordt drugsafval steeds vaker rechtstreeks in rivieren of het riool geloosd. Dumpingen en lozingen van drugsafval kunnen gevaar opleveren voor de gezondheid. 

Drugsafval lozingen en gezondheid

Stoffen in drugsafval kunnen bij direct contact brandbaar, bijtend of giftig zijn. Omdat de stoffen uit drugsafval zich verspreiden in het leefmilieu (bodem, grond- en oppervlaktewater) kunnen mensen ook op langere termijn worden blootgesteld aan stoffen uit het drugsafval.  Bij langdurige blootstelling kunnen deze stoffen namelijk ook schadelijk zijn voor de gezondheid. Als chemische stoffen uit gedumpt drugsafval in de bodem terecht zijn gekomen, kunnen ze worden opgenomen door planten of groenten zoals mais. Op deze manier kunnen stoffen uit drugsafval in ons voedsel terecht komen. En door hand-mond contact kunnen mensen, vooral kinderen, ook gronddeeltjes binnenkrijgen waarin zich stoffen uit drugsafval bevinden. Bovendien kunnen stoffen uit gedumpt of geloosd drugsafval op termijn drinkwaterbronnen bereiken (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), 2022).

De aanpak van drugsafval

De burger moet drugsafval niet aanraken en een melding doen bij de politie. Voor het wegnemen van directe gezondheidseffecten van drugsafval moet een dumping of lozing worden geïdentificeerd en aangepakt (weggeruimd), bij voorkeur voordat emissie naar bodem en water heeft kunnen plaatsvinden. 
De risico’s voor de gezondheid op de langere termijn zijn te bepalen door na te gaan welke stoffen er vanuit het drugsafval in het milieu gekomen zijn. Dit zijn vaak stoffen waarvoor een toxicologische grenswaarde ontbreekt, zodat deze specifiek afgeleid moet worden. Vervolgens kan op basis van de potentiële blootstelling een toelaatbare concentratie in de bodem worden berekend (NVWA, 2018; Montforts et al., 2024(PDF)). Van belang is ook binnen hoeveel tijd de stoffen worden afgebroken in de bodem en het grondwater.  
Er zijn geen maatregelen bekend om drugsafvallozingen te voorkomen, behalve inspectie van op de bodem gebrachte materialen, zoals digestaat of mest.