In Nederland stoken veel consumenten hout als sfeerverwarming in open haarden, houtkachels, vuurkorven en barbecues. Ongeveer 1 miljoen huishoudens heeft een open haard of houtkachel. Door de gestegen gasprijs nam het stoken van hout sinds 2022 bovendien toe.  Houtstook zorgt voor een aanzienlijke bijdrage aan de binnenlandse emissie van fijnstof – ongeveer 25%. Veel buren ondervinden overlast van houtrook, naast gezondheidsklachten ook van geurhinder.

Houtstook en gezondheid

Bij de verbranding van hout komen altijd schadelijke stoffen vrij, behalve  fijnstof, en koolmonoxide ook polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), roet en vluchtige organische stoffen (VOS), zoals benzeen. Houtrook is voor iedereen ongezond, maar vooral mensen met COPD, astma, bronchitis en gevoelige luchtwegen kunnen veel last hebben van rook en (onzichtbare) verbrandingsgassen
Houtstook is ook een grote bron van fijnstof. De bijdrage van houtstook door consumenten(PDF) in 2021 aan de totale Nederlandse fijnstof uitstoot is voor PM10 ongeveer 1/4 deel van de totale PM10 uitstoot. En voor PM2.5 in 2021 ongeveer 1/3 deel van de totale uitstoot. 
Uit het Onderzoek Beleving Woonomgeving blijkt dat open haarden en allesbranders in 2023 de grootste bron van ernstige geurhinder zijn. Geurhinder kan een negatieve invloed hebben op de gezondheid.
 

Aanpak van houtstook

Er is de laatste jaren meer aandacht voor de gezondheidseffecten en overlast door houtstook. De Stookwijzer geeft met een kleurcode aan of het beter is om de komende uren geen hout te stoken. Ook met voorlichtingsmateriaal proberen de overheid en andere organisaties, zoals GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) en Longfonds houtstokers bewust te maken van de schadelijke effecten. 

Sommige gemeenten maken beleid om houtstook te verbieden en werken ook aan handhaving. In het Schone Lucht Akkoord is het verminderen van houtstook een belangrijk thema. Vermindering van de fijnstofuitstoot door houtstook leidt tot een verbetering van de luchtkwaliteit.