Laatste wijziging op 15-04-2025

De vraag naar drinkwater in Nederland zal in 2030 veel groter zijn dan in 2020. Dat komt onder andere door de verwachte economie groei, door bevolkingsgroei en door een toenemend verbruik per persoon. Door klimaatverandering (warme zomers) is er meer drinkwater nodig, maar ook jaarrond gebruiken mensen de laatste jaren meer drinkwater. Tijdens droge zomermaanden is vaak minder water beschikbaar om drinkwater van te maken, doordat de afvoer door de grote rivieren dan lager is. Naar verwachting moet er in 2030 ongeveer 100 miljoen kubieke meter meer drinkwater worden gemaakt dan in 2020 om aan de vraag te kunnen voldoen. Drinkwaterbedrijven hebben nu te weinig vergunningsruimte en/of winningscapaciteit om dit op te vangen. 

Drinkwater en gezondheid

Schoon water draagt bij aan een gezond leven. Zo zorgt schoon drinkwater voor een gezond voedingspatroon en voor hygiëne. Drinkwater is een van de eerste levensbehoeftes.

De aanpak van de toenemende vraag naar drinkwater 

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) heeft in 2023 verschillende aanbevelingen gedaan:
-    Verkrijgen van meer inzetbare bronnen voor de bereiding van drinkwater voor de korte en middellange termijn, om hiermee knelpunten in de waterbeschikbaarheid te verminderen.
-    Randvoorwaarden verkennen voor de inzet van alternatieve bronnen voor bereiding van drinkwater, zoals brak grondwater.
-    Meer inspanning doen om de KRW-doelen te halen. Schoner grond- en oppervlaktewater zorgt voor schonere bronnen. De waterbeschikbaarheid kan hiervan profiteren door minder productieverliezen, minder innamestops en meer potentiële plekken om water te winnen.
-    Komen tot concrete doelstellingen voor bewust en zuinig watergebruik in alle water gebruikende sectoren.

In een brief aan de Tweede Kamer (april 2023) heeft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aangegeven met deze aanbevelingen aan de slag te gaan. Er is hiervoor een Actieplan Beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2023-2030 gestart om de waterbeschikbaarheid voor de levering van drinkwater in de periode tussen 2023 tot 2030 te waarborgen. Dit heeft geleid tot landelijk Actieprogramma beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2023-2030 met veertien onderliggende regionale actieprogramma’s. Ook heeft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat concrete doelstellingen geformuleerd voor drinkwaterbesparing in het Nationaal Plan van Aanpak Drinkwaterbesparing.

Recentelijk (januari 2024) publiceerde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) de signaalrapportage “Drinkwater wordt steeds schaarser”. Hierin constateert de ILT dat provincies meer verantwoordelijkheid moeten nemen vanuit hun wettelijke plicht om zorg te dragen voor de duurzame veiligstelling van de openbare drinkwatervoorziening. 

Het RIVM heeft in 2025 een rapport gepubliceerd over de drinkwatervoorziening van Nederland tot 2050. Hierin worden verschillende mogelijke aanvullende bronnen voor drinkwater genoemd voor de periode na 2030. In aanmerking komen de winning van extra oppervlaktewater, in gebruik nemen van de aanvullende strategische (grondwater)voorraden, brak grondwater en zeewater. Door grootschalige open kunstmatige infiltratie in de bodem, diepinfiltratie en het aanleggen van extra voorraadbekkens kunnen ook voorraden worden vergroot voor periodes met een grotere vraag naar drinkwater. Dit is vooral in de zomerperiode.