Omdat we bij mobiliteit en energie willen overstappen op duurzame systemen, wordt steeds vaker gebruik gemaakt van batterijen met een hoge opslagcapaciteit. Deze batterijen worden toegepast in vervoersystemen en bij het opslaan van energie geproduceerd door windmolens en zonnecellen. Op dit moment wordt volop geëxperimenteerd met opslaan vandeze energie. Bijvoorbeeld in een buurtbatterij (of Elektriciteit Opslag Systeem (EOS)). Dit is een zeecontainer met daarin oplaadbare lithium-ion-batterijen (accu's).
Op 1 januari 2018 telde Nederland bijna 22 duizend elektrische personenauto’s. De verkoop van het aantal elektrische auto’s zal naar verwachting snel groeien: van zes procent in 2018, naar een kwart in 2020 en een volledig elektrisch aanbod in 2030. Over de groei van energieopslagsystemen in buurtbatterijen is minder bekend.
Batterijen en gezondheid
Elektrische auto’s
Over de risico’s van batterijen met een hoge opslagcapaciteit is nog weinig bekend. De brandbestrijding van li-ion batterijen is complex omdat er relatief veel schadelijke stoffen vrijkomen, zoals waterstoffluoride. De veiligheidsregio’s en brandweer zijn bezorgd over branden in parkeergarages met elektrische auto’s. Branden in parkeergarages zijn moeilijk te bestrijden. Dit is nog moeilijker als er veel elektrische auto’s staan. Elektrische auto’s staan vaak geclusterd bij laadpalen. Hierdoor kan een brand in één elektrische auto snel overslaan naar andere (elektrische) auto’s. Bovendien staan parkeergarages vooral in dichtbevolkt, verstedelijkt gebied. Ook hulpverleners lopen risico. De ernst van de gezondheidseffecten is afhankelijk van het soort batterijen.
Buurtbatterijen
Een vergelijkbaar beeld bestaat voor de opslag van energie in buurtbatterijen. Deze containers met batterijen staan vaak in woonwijken. In een buurtbatterij kan brand ontstaan. Wanneer een accu vlam vat is het lastig om de brand te blussen. Voor een veilig gebruik van buurtbatterijen is het ontwikkelen van regelgeving noodzakelijk.
De aanpak van buurtbatterijen en batterijen in auto's
Veiligheidsregio’s en de brandweer worstelen met branden waarbij batterijen betrokken zijn. Er is weinig expertise op het gebied van branden met elektrische auto's in parkeergarages . Er is dan ook behoefte aan kennis over het beperken van de gevolgen bij een branden aan preventief beleid (bijvoorbeeld bij stadsinrichting rekening houden met de locatie van parkeergarages).
Voor de brandveiligheid van elektriciteit opslagsystemen geldt iets vergelijkbaars. Voorbeelden van concrete maatregelen:
- De veiligheidsregio ’s hebben een handreiking elektriciteit opslagsystemen.
- De veiligheidsregio’s drongen bij de PGS-organisatie (Publicatiereeks Gevaarlijke stoffen) aan om in 2019 te starten met het ontwikkelen van een nieuwe publicatie over dit onderwerp. Er wordt op dit moment gewerkt aan de PGS 37 Lithium-ion accu’s: opslag en buurtbatterijen.
- Het Ministerie IenW heeft het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) verzocht om in 2019 een studie uit te voeren naar de effect- en risicoafstanden van lithium-ion batterijen.