De eikenprocessierups is de rups van een nachtvlinder. In de maanden mei, juni en juli zijn op veel eikenbomen in vrijwel heel Nederland behaarde rupsen te vinden. De rupsen gaan ‘s nachts groepsgewijs - in processie - op zoek naar voedsel (eikenbladeren); vandaar de naam eikenprocessierups.
De eikenprocessierups heeft zich in korte tijd verspreid over Nederland, met uitzondering van de Waddeneilanden. We denken dat klimaatverandering en veranderingen in het omgevingsbeheer hierbij een rol spelen. In 2018 heeft het Kenniscentrum Processierups een grote piek gezien in het aantal eikenprocessievlinders.
Eikenprocessierups en gezondheid
Een volgroeide rups heeft ongeveer 700.000 pijlvormige brandharen, die je met het blote oog niet ziet. Kom je in contact met deze pijlvormige haren dan kun je huid-, oog- en luchtwegklachten krijgen. Jaarlijks hebben zo’n 80.000 mensen in Nederland gezondheidsklachten door irritatie van de brandharen van de eikenprocessierups. In periode van mei tot en met augustus heb je de meeste kans op gezondheidsklachten.
De aanpak van de eikenprocessierups
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft in 2019 het Kennisplatform Processierups opgericht naar aanleiding van de overlast die de rups in die zomer veroorzaakte. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) werkt hierin samen met het Kenniscentrum Eikenprocessierups, de GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst)’en en Thuisarts.nl. De bedoeling van deze extra samenwerking is dat gemeenten, provincies en overige boomeigenaren de overlast door eikenprocessierupsen beter beheersbaar kunnen houden. Met een betere kennis- en informatie-uitwisseling worden overheden, professionals en burgers versterkt in hun eigen rol en verantwoordelijkheid. Het kennisplatform neemt die verantwoordelijkheid niet over.