Een van de afspraken in het Klimaatakkoord is dat bestaande woningen en andere gebouwen met duurzame warmte moeten worden verwarmd en gebruik gaan maken van duurzaam opgewekte elektriciteit. Het Klimaatakkoord legt de maatregelen en afspraken voor deze zogeheten energietransitie vast. Het uiteindelijke doel van het Klimaatakkoord is 95% minder CO₂-uitstoot in 2050 ten opzichte van 1990.

Verduurzaming woningen en gezondheid

Wanneer woningen op een juiste manier worden verduurzaamd, kan het juist de gezondheid verbeteren ten opzichte van de huidige situatie. Het vervangen van cv-ketels en geisers door gasloze alternatieven zoals zonnepanelen, warmtepompen of warmtenetten verkleint de kans op koolmonoxidevergiftiging. Dus naast energieprestatie  is verduurzaming een kans voor de gezondheid.

Toch kunnen bij het verduurzamen van woningen ook gezondheidsrisico’s optreden. Een slechte kwaliteit van het binnenmilieu kan komen doordat de verduurzaming van een woning niet goed is uitgevoerd of door bewonersgedrag. Denk hierbij aan het verkeerd gebruiken van apparaten die bijdragen aan verduurzaming van de woning, of het onderhoud van deze apparaten. Een slechte kwaliteit van het binnenmilieu kan leiden tot luchtwegklachten en hoofdpijn.

Andere signalen zijn bijvoorbeeld geluidshinder van warmtepompen of mechanische ventilatie. Voor warmtepompen geldt vooral dat wanneer ze oud worden, ze meer lawaai kunnen gaan maken. Dit is waar te nemen in de stad waar mensen dicht op elkaar wonen. Ook slecht gebruik van buitenzonnewering in de zomer kan leiden tot een hogere binnentemperatuur. Dit is ook slecht voor de gezondheid.

De aanpak van verduurzaming woningen

De vaste Commissie Signalering gezondheid en milieu van de Gezondheidsraad heeft een advies over de energietransitie en gezondheid opgesteld. In het advies wordt voornamelijk ingegaan op geluid, ventilatie en temperatuur in de gebouwde omgeving en invloed daarvan op de gezondheid en het welbevinden van mensen. De commissie adviseert om gezondheid en welbevinden vanaf het begin mee te nemen in de plannen van energieregio’s en gemeenten. En om te investeren in goede voorlichting over de gezonde manier van isoleren en ventileren.

De academische werkplaats Gezonde Leefomgeving heeft een overzicht gemaakt van factoren die samenhangen met het verduurzamen van woningen en welke gezondheidsrisico’s of –verbeteringen deze kunnen opleveren. Ook staat per aandachtspunt beschreven welk advies bij welk knelpunt gegeven kan worden. De handreiking is gemaakt voor GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) medewerkers, maar is ook beschikbaar voor andere organisaties. Deze handreiking helpt GGD-medewerkers om zich proactief op te stellen richting gemeenten en andere organisaties en hun adviesrol op dit gebied beter vervullen.